TARİHÇESİ
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde de “arslan kadar güçlü ve cüsseli” olarak nitelendirdiği Kangal köpeklerinin tarihi eski Anadolu uygarlıklarına dayanmaktadır ve yurdu Anadolu olan çok köklü bir geçmişe sahiptir.
Gelişmiş koku alma ve görme yetenekleri, cesareti, sert iklim koşullarına dayanıklılığı, insana dost ve sadık, sürüyü dış tehditlere karşı koruyan Kangal köpeği ırkı bu özelliklerinden dolayı tercih edilen ve dünyaca üne sahip olan bir yerli ırktır.
MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Kangal köpeklerinin tüyleri kısa ve sık, rengi kirli beyazdan açık sarı ve açık kahverengiye değişen tonlardadır. Vücut iri ve kaslı, göğüs geniş ve derindir. Ağız çevresi, göz çevresi ve kulakları siyahtır. Kuyruk yukarı doğru kıvrıktır. Gözleri kahverengi tonlarındadır. Baş büyük kulaklar orta uzunlukta ve yatıkken burun küttür. Bacaklar kalın pençeler büyüktür.
Dişi ve erkeklerde ortalama vücut ağırlığı 50-60kg; cidago yüksekliği 70-80cm sağrı yüksekliği 70*80cm, vücut uzunluğu 75-85cm göğüs çevresi 85-90cm baş uzunluğu 25-30cm yüz uzunluğu 13-15cm ağız çevresi 25-30cm olarak bulunmaktadır. Vücudun yandan görünüşü dikdörtgen şeklindedir.
DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ
Kangal köpeği çobandan bağımsız olarak sürüyü koruma görevini yerine getirirler. Dişi köpeklerin kurtlara daha duyarlı olmasından dolayı sürüde en az bir dişi kangalın bulunması gereklidir. Koruma davranışları içgüdüseldir. Sürüde olan kangal köpeklerinin kardeş olmalarına dikkat edilmelidir. Çünkü kardeşler birbirini kollarlar ve kardeşlerini terk etmezler.
Kangal köpeği sahibine oldukça sadıkken yabancı kişilere tepkilidirler. Ancak sahibi yanındayken kimseye tepki vermezler. Oldukça merhamet duygusu gelişmiş köpeklerdir. Kadın ve çocuklara karşı zararsızdırlar.
EĞİTİM
Kangal Köpeklerinin eğitimi, köpek eğitiminde kullanılan temel eğitim tekniklerinden farklı değildir. Ancak Kangallar, mizaçları itibariyle özgür ruhlu ve lider çoban köpekleri oldukları için, sıkı bir eğitime gerek duymadan da işlerini iyi yapabilmektedirler.
ÜREME ve KIZGINLIK
Erkek köpekler çiftleşme için bir buçuk yaşında uygun hale gelmektedir. Dişi köpekler ise 10-12 aylık iken kızgınlık göstermeye başlar ancak dişinin gelişimi 18 aya kadar sürdüğü için 12 aylıkken çiftleştirilmesi sakıncalıdır. Dişiler yaklaşık 180 günde bir kızışma dönemine girer. Kızgınlık süresi yaklaşık 10-21 gün devam eder. Kızgınlık gösteren dişi anormal davranışlar sergiler; bulunduğu mekândan çıkmak ister, kapılara pencerelere tırmanır. Emirlere itaat etmez.
GEBELİK
Kangal köpeklerinin gebelik süresi yaklaşık olarak 58 – 63 gündür. Bu süre, dişinin yaşı, kaçıncı gebeliği olduğu, beslenme durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Gebeliğin ilk bir ayında fiziksel yapısında değişme olmaz. Gebeliğin ilk bir ayından sonra dişiye ihtimam gösterilmeli, aşırı sıcak ve soğuktan korunmalı, fazla hareketli olmasına izin verilmemeli, beslenmesine özellikle dikkat edilmelidir.
DOĞUM
Dişinin huzursuzluğu, iştahsızlığı, vücut ısısının düşmesi doğum anının yaklaştığının sinyalini verir, sancıların artmasından yaklaşık 2 – 3 saat sonra doğum gerçekleşir. Doğum genelde normal olur. Dışarıdan müdahaleyi gerektirmez. Kangallar bir doğumda genellikle 7-8 civarında yavru verirler
Yavrular, zar şeklinde ve içi jöle kıvamında bir sıvı ile dolu bir kese içinde, ortalama yarımşar saat ara ile doğarlar.
Anne köpek yavrularının içinde bulunduğu zarı kendi çabasıyla soyar, göbek bağını keser, yavrularını hem temizlemek hem de canlandırmak amacı ile yavrularını yalar.
Doğan yavruların gözleri kapalıdır ve 9 – 10 günlükken gözleri aralanır, 12 – 14 günden itibaren tamamen açılmış duruma gelir.
BESLENME
Yavrular, 4. haftadan itibaren önlerine konan sütü içebilirler. 3-4 haftalık olana kadar emmelidirler. Yavrular 3 haftalık olduklarında ana sütüne veya süt ikamelerine ilaveten çeşitli yiyeceklere alıştırılmaya başlanmalıdır. 6 haftalıkken sütten kesilir.
Genç Köpeklerde 3 aylık olana kadar günde 4-5 kere; 3-5 aylık arası günde 3 kere; 5-10 ay arası günde 2 kere, mümkün olduğunca her gün aynı saatlerde mama verilmelidir. Büyüme çağındaki köpeklere ihtiyacından fazla mama verilmemelidir, zira çok hızlı büyüme iskelet bozukluklarına neden olabilir.
Ergin Kangallar, günde bir defa ve her gün aynı saatte beslenmelidir. Orta boy bir köpek için yaklaşık 2 kilogramlık bir diyet düzenlenir. Diyetin 1/3ü et, 1/3ü tahıl ve sebze, 1/3ü su olmalıdır.
Ergin köpekler halk arasında yal denilen arpa ununun sıcak su ile hamur haline getirilmesiyle elde edilen mamulden 2 Kg kadar verilir. Buna ilaveten 25 gr et ve haftada 3 kere haşlanmış, fazla sert olmayan kemik verilir.
Yaşlı Köpeklerin Beslenmesi; Yaşlı Köpeklerde sindirim etkinliğinin düşük olması nedeniyle, besin maddeleri bakımından zengin ve sindirimi kolay mamuller verilmelidir. Yaşlı köpeklerin enerji ihtiyaçları düşüktür, bu nedenle öğünlerde kalite artırılırken miktar azaltılmalıdır. Koku alma duyusunun zayıflığı nedeniyle iştahsızlık olabilir, bu durumda besinlerin lezzeti artırılmalıdır. Dişlerdeki bozulmalar nedeni ile sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.